نخستین آسانسور فضایی آزمایش می شود

نخستین آسانسور فضایی آزمایش می شود

فضانوردان ژاپنی بزودی در ایستگاه فضایی بین‌المللی برای نخستین‌بار نمونه کوچکی از یک آسانسور فضایی را آزمایش خواهند کرد.

در این آزمایش دو ماهواره مکعبی کوچک که ابعاد هرکدام از آنها فقط ده‌سانتی‌متر است از عرشه ایستگاه فضایی در فضای آزاد کیهانی رها می‌شود. هرکدام از این ماهواره‌ها به کمک یک کابل مخصوص 30 متری به بدنه ایستگاه متصل هستند.

پس از آزادشدن ماهواره‌ها و بازشدن کابل متصل به آن، فضانوردان ژاپنی ربات بسیار کوچکی را در طول کابل‌ها به حرکت در می‌آورند. هر دوی این ربات‌ها به دوربین‌های تصویربرداری مجهز هستند و در مدت حرکت از سمت عرشه ایستگاه به سمت ماهواره‌ها از تمام مراحل حرکت و عملیات فیلمبرداری می‌کنند.

در صورت موفقیت‌آمیز بودن این عملیات برای نخستین‌بار گام عملی مهمی در راستای حل برخی چالش‌های متعدد ساخت یک آسانسور فضایی برداشته می‌شود.

منظور از آسانسور فضایی چیست؟

ایده ساخت آسانسور فضایی به دست‌کم نیم‌قرن قبل بر‌می‌گردد. در دهه‌های گذشته مهندسان و دانشمندان طرح‌های مختلفی برای عملی ‌کردن این ایده ارائه کرده‌اند؛ اما این ایده‌ها به دلیل محدودیت‌های فناوری و بودجه هنوز به مرحله عمل نرسیده‌ است.

در سال‌های اخیر نیز بنیادهای مختلفی مانند جایزه ایکس پرایز و گوگل پرایز مسابقاتی را برای طراحی نمونه‌های بسیار کوچک و البته زمینی آسانسور فضایی برگزار کرده‌اند، اما هیچ تیمی تاکنون موفق به حل چالش‌های مطرح ‌شده در این مسابقات نشده است.

به‌طور کلی در طرح ساخت آسانسور فضایی این ایده اولیه مطرح است که باید جرم نسبتا بزرگ و سنگین‌وزنی را به مدار 36 هزار کیلومتری زمین ارسال کرد. در این فاصله سرعت حرکت اجسام به دور زمین با سرعت حرکت زمین به دور خودش برابر است؛ از این رو موقعیت آن جسم نسبت به زمین همواره در وضعیت ثابتی است. سپس باید یک کابل بسیار قوی که طول آن به حدود 36 هزار کیلومتر می‌رسد، بین نقطه‌ای از زمین و جسم یاد‌شده در فضا کشیده شود که اتاقک آسانسور در امتداد آن به حرکت درآید. طراحی و ساخت چنین کابلی که میلیون‌ها تن وزن دارد همراه نحوه پایدارسازی آن از بزرگ‌ترین چالش‌های ساخت آسانسور فضایی است.

ایده آمریکایی‌ها برای اولین
آسانسور فضایی

چند سال پیش گروهی از مهندسان آمریکایی پیشنهاد دادند نمونه اولیه یک آسانسور فضایی را می‌توان با سیستمی ساده‌تر در کره ماه ساخت، زیرا جاذبه ماه بسیار کمتر از زمین است و از طرفی در اطراف آن جوی وجود ندارد. همچنین ارتفاع چنین آسانسوری در ماه نسبت به زمین کمتر خواهد بود و از آن می‌توان در آینده نزدیک برای جابه‌جایی فضانوردان از سطح ماه تا مدار آن استفاده کرد.

اما هر چه هست آینده‌پژوهان پیش‌بینی می‌کنند برای ساخت نخستین نمونه از یک آسانسور فضایی (در زمین یا ماه) باید دست‌کم تا سال 1429/ 2050 منتظر ماند. آنها پیش‌بینی می‌کنند عملی‌ کردن ایده ساخت آسانسور فضایی به حدود 90 میلیارد دلار بودجه نیاز دارد. این بودجه تقریبا پنج برابر بودجه سالانه سازمان فضایی آمریکاست.